(Görüşler ve detaylar eklendi)
İSTANBUL, 11 Temmuz (Reuters) – Cari süreçler istikrarı iktisattaki sakinliğin tesiriyle Mayıs ayında 151 milyon dolar fazla verirken, 2.37 milyar dolara gerileyen yıllıklandırılmış açığın Haziran'da fazla vermeye başlayabilir.
Cari istikrar geçen yılın Ağustos-Kasım periyodunda dört ay fazla verdikten sonra Aralık'tan itibaren tekrar açık vermeye başlasa da daralma trendi devam etti.
Reuters'ın 13 kurumun iştiraki ile yaptığı ankete nazaran cari istikrarın ekonomik aktivitede sakinlik nedeniyle ithalattaki yavaşlamaya paralel Mayıs'ta 300 milyon dolar fazla vermesi bekleniyordu. açıklamasında, “Söz konusu gelişmede, ödemeler istikrarı tablosundaki dış ticaret açığının bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 5.85 milyar dolar azalarak 706 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler istikrarı kalemi kaynaklı girişlerin bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 594 milyon dolar artarak 2.3 milyar dolara yükselmesi tesirli olmuştur” denildi.
Altın ve güç hariç cari süreçler hesabı ise bir evvelki yılın Mayıs ayında 1.2 milyar dolar açık vermişken, bu ayda 3.47 milyar dolar fazla verdi.
İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, Mayıs'ta kayıtlı sermaye girişine karşın finansman kalitesinin yeterli olmadığını, girişin temel olarak bankaların yurtdışı mevduatlarının azalmasından kaynaklandığını, kredi ve portföy cephesinde ise çıkış olduğunu söyledi.
İktisadi faaliyetteki yavaşlamanın yansıması ve turizm döneminin açılması ile birlikte turizm gelirlerinde görülen artış nedeniyle cari açıktaki daralmanın devam etmesini bekleyen Kömürcüoğlu, “Bu bağlamda Haziran itibariyle yıllıklandırılmış cari açığın fazlaya dönmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde ise cari istikrarın seyrini iktisadi faaliyet belirleyecek. Büyümede beklediğimiz toparlanma gerçekleşirse cari açık kademeli olarak genişlemeye başlayacak. Lakin mevcut durum 2019 toplamında cari açığın 13 milyar dolarlık (milli gelirin %1.8'i) iddiamızdan daha dar olabileceğine işaret ediyor” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da Haziran prestijiyle iktisadın birinci kez yıllık cari fazla vereceği bir periyoda geçeceğini söylemişti. istikrarı altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 257 milyon dolar artarak 1.85 milyar dolara yükseldi.
Birincil gelir istikrarı kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 194 milyon dolar artarak 1.3 milyar dolar oldu.
İkincil gelir istikrarı kalemi kaynaklı çıkışlar, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 104 milyon dolar azalarak 27 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Net kusur noksan kalemi Mayıs'ta 1.6 milyar dolar fazla verirken, resmi rezervlerde 3 milyar dolar artış oldu.
Şeker Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, Haziran'da ya da en geç Temmuz'da cari istikrarda açık görülebileceğini lakin yıllıklandırılmış istikrarın fazla verebileceğini söyleyerek, “Temmuz'dan itibaren Eylül ya da Ekim devrinde her ay aylık bazda cari fazla bekliyoruz. Cari istikrar trendi yılın kalan kısmında aykırıya dönse bile yıl sonunda yalnızca 2 milyar dolar civarında bir açık bekliyoruz (hatta büyüme görünümüne bağlı olarak küçük bir fazla da olası)” dedi.
Geçen yılın ortalarına kadar yükselen cari açık, Türkiye iktisadının kırılganlığını artıran, ülkeyi spekülatif yabancı döviz akışına muhtaçlık duymasına sebep olan bir gelişme olarak görülüyordu.
Ancak geçen yıl TL'nin %30 civarında paha kaybederek ithalat maliyetlerinin arttığı ve cari açığın en değerli bileşeni olan dış ticaret açığında daralmaya neden olduğu kur krizinden bu yana cari açık değerli ölçüde daraldı.
TCMB bilgilerine nazaran direkt yatırımlardan kaynaklanan net girişler, Mayıs'ta bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran 51 milyon dolar azalarak 204 milyon dolar oldu.
Portföy yatırımları 456 milyon dolar net çıkış kaydederken, alt kalemler prestijiyle incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin pay senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 138 milyon dolar ve 369 milyon dolar net satış yaptığı görüldü.
Yurtiçi bankalar, yurtdışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak 52 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Diğer yatırımlarda 1.51 milyar dolar net giriş olurken, başka yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları ile yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları 4 milyar dolar ve 1.8 milyar dolar net azalış kaydetti.
